THÔNG TIN KHU VỰC Xã Kim Lan, Huyện Gia Lâm

Lịch sử

Theo truyền thuyết, xã Kim Lan được cho là đã tồn tại từ thời Hùng Vương thứ 18, và trước đây gồm 15 xóm có tên là Và, Dụ, Triền, Bến, Mả, Cuối, Chợ, Dìa, Bệ, Gồ, Đình, Cóng lái (léo), Cái ngang (Lựa), Bông lau và Đầu Cổng.

Theo tài liệu Ngọc phả của Nguyễn Bính trong thời Lê (1428-1527), và được soạn thảo bởi các sỹ phụng của Viện hàn Lâm Đông, tên gọi Kim Lan đã có từ thời Tiền Lý. Tuy nhiên, trong thời kỳ Pháp Thuộc, những người có tên ghi ở Kim Lan đều bị bắt, đánh đập, chém và giết, do đó, Kim Lan đã đổi tên thành Kim Quan, thuộc tổng Xuân Quan, huyện Văn Giang. Năm 1958, thể theo nguyện vọng của nhân dân và văn bản xã đề nghị, Thủ tướng Chính Phủ phê chuẩn xã được mang tên cổ Kim Lan và thuộc huyện Gia Lâm.

Kim Lan là một xã có lịch sử yêu nước và cách mạng. Trong thời kỳ thuộc Pháp, từ năm 1936, trên địa bàn xã đã hình thành nhiều tổ chức hội như "Hội Tương tế" và "Hội Hiếu hỷ" với mục đích bài trừ hủ tục và giúp đỡ nhau. Nhờ vào hoạt động mạnh mẽ của các hội này, nhân dân Kim Lan đã chiến thắng trong việc đấu tranh không trồng đay và tiếp tục trồng ngô, cây lương thực trên đất của mình. Vào năm 1945, cùng với tình hình cách mạng trong cả nước, nhân dân Kim Lan đã ủng hộ Đảng và chiến đấu giành quyền lực chính quyền.

Trong 9 năm trường kỳ kháng chiến và hơn 20 năm chống giặc Mỹ xâm lược, xã Kim Lan đã có nhiều đóng góp sức người, sức của cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Nhờ sự nỗ lực không ngừng của nhân dân, xã Kim Lan đã cống hiến hàng ngàn tấn lương thực, thực phẩm cho tiền tuyến và huy động hàng ngàn công lao động để khắc phục hậu quả chiến tranh. Họ cũng đã đưa 406 người con lên đường nhập ngũ, trong đó có 57 người đã hy sinh anh dũng, và chăm sóc hàng chục người thương, bệnh binh. Ngoài ra, nhân dân Kim Lan còn phối hợp với công binh đào phá 20 quả bom từ trường, giúp đỡ hàng ngàn học sinh và nhiều doanh nghiệp về địa phương sơ tán và học tập.

1. Giới thiệu về xã Kim Lan

Xã Kim Lan thuộc huyện Gia lâm, thành phố Hà Nội. Xã nằm ngoài đê sông Hồng:

• Phía Bắc là sông Bắc Hưng Hải và xã Bát Tràng
• Phía Nam là xã Văn Đức
• Phía Đông giáp với xã Xuân Quan và đê sông Hồng
• Phía Tây tiếp giáp với sông Hồng và thôn Thúy Lĩnh Nam, xã lĩnh Nam, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội.

Bản đồ xã Kim Lan

2. Diện tích và dân số 

Xã Kim Lan có diện tích 2,73 km², dân số năm 2022 là 6.556 người, mật độ dân số đạt 2.401 người/km².

3. Y tế - Văn hóa - Giáo dục

Trạm y tế của xã đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia.

Trong thời gian gần đây, xã Kim Lan đã đẩy mạnh xây dựng các trường mầm non, tiểu học, THCS theo tiêu chuẩn giai đoạn 1 và 2. Một điểm đáng chú ý trong hoạt động giáo dục của xã là việc khuyến khích học tập được lan tỏa rộng khắp với 100% các thôn có quỹ khuyến học và nhiều gia đình, dòng họ cũng đã có quỹ khuyến học. Xã Kim Lan là một trong số ít xã của huyện đã tổ chức Lễ khuyến học khen thưởng cho tất cả học sinh đạt thành tích cao trong học tập và rèn luyện hàng năm, đây cũng là một trong những nguyên nhân giúp tăng tỷ lệ học sinh giỏi ở các cấp và đẩy mạnh số lượng học sinh thi đỗ vào các trường đại học, cao đẳng trong năm học vừa qua. Ngoài ra, xã còn tập trung vào việc giúp đỡ học sinh, đưa đón công nhân và hỗ trợ giáo viên trong việc phát triển năng lực và kỹ năng giảng dạy.

4. Chính trị

Hiện Đảng bộ xã Kim Lan có 186 đảng viên sinh hoạt tại 12 chi bộ. Năm 2011, tỷ lệ đảng viên đạt xếp loại xuất sắc và hoàn thành tốt nhiệm vụ là 92,24%, với 11 chi bộ đạt Tiêu chuẩn đảng viên ưu tú. Đảng bộ liên tục giữ vững danh hiệu TSVM.

Các đoàn thể nhân dân hoạt động mạnh mẽ trong việc chọn lựa đầu việc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của đảng bộ và ngành, cùng với đó là giải quyết các vấn đề cụ thể, thiết thực và phù hợp với nguyện vọng của hội viên. Các hoạt động bao gồm chuyển giao thiết bị khoa học kỹ thuật, dạy nghề truyền thống, hỗ trợ vay vốn, quảng bá sản phẩm, thúc đẩy hoạt động văn hóa, thể thao,... Hàng năm, các đoàn thể được đánh giá vững mạnh và xuất sắc.

5. Các di tích lịch sử, văn hóa

Xã Kim Lan có một đình, bốn miếu, bốn chùa, một cầu, năm quán, có văn chỉ thờ Đức Khổng Tử và 72 vị Tiên Hiền và nhà thờ Thiên chúa giáo, trong đó chùa Cả và Miếu Ban đã có cách đây hàng nghìn năm. Hàng năm xã mở hội từ ngày 10 đến 15 tháng giêng với nhiều hoạt động dân gian mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc như: hội vật, thi đánh gậy, chọi gà, hội trống, hội múa sinh tiền, hát chèo, ca trù,…

6. Làng nghề

Xưa kia, người dân Kim Lan có nghề trồng dâu, nuôi tằm, dệt lụa và làm gốm. Ngày nay, người dân Kim Lan vẫn giữ nghề làm ruộng, phát triển nghề gốm truyền thống, kinh doanh và dịch vụ.

Xã Kim Lan hiện có trên 100 ha đất canh tác, xã có 8 thôn với trên 6000 dân, trong đó có trên 10% dân số theo đạo Thiên chúa giáo.

Trước đây, đất canh tác ở địa phương chủ yếu được sử dụng để trồng ngô và một số cây màu, tuy nhiên, năng suất của các cây trồng này thường dao động do phụ thuộc vào điều kiện thiên nhiên. Để cải thiện tình hình này, từ năm 2000 trở đi, xã đã thực hiện chương trình chuyển dịch cơ cấu cây trồng. Nhờ vận động nông hộ dồn điền đổi thửa, đến nay đã có hơn 40 ha được chuyển từ trồng màu sang thực hiện mô hình vườn đồng với các cây trồng có giá trị cao như cam đường canh, cam vinh, bưởi diễn, hoa, cây cảnh. Nhờ đó, thu nhập của nông dân được cải thiện đáng kể, từ 6 đến 12 lần so với trồng màu.

Các hiện vật quý tại di chỉ bãi Hàm Rồng đã được khai quật và nghiên cứu bởi Viện Sử học, Viện Khảo cổ học và Viện Bảo tàng Lịch sử. Kết quả cho thấy, nghề sản xuất gốm ở Kim Lan đã tồn tại từ thế kỷ VIII đến thế kỷ XVIII. Thực hiện chương trình đổi mới của Đảng, người dân Kim Lan đã khai thác tiềm năng kinh tế của địa phương, áp dụng tiến bộ KHKT vào sản xuất và mở rộng thị trường. Họ đã tập trung đầu tư vào sản xuất sứ gốm bằng lò ga để nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Nhờ vào tinh thần vượt khó và năng động trong sản xuất kinh doanh, năm 2011, tổng thu nhập của xã Kim Lan đạt 141 tỷ đồng, trong đó sản xuất thủ công nghiệp chiếm khoảng 85 tỷ đồng và hàng gốm sứ xuất khẩu đạt 11 tỷ đồng. Thương mại và dịch vụ chiếm trên 42 tỷ đồng, trong khi nông nghiệp chiếm khoảng 13 tỷ đồng. Thu nhập bình quân một khẩu ở Kim Lan đã tăng lên gần 16 triệu đồng một năm. Hiện tại, hơn 70% số hộ ở xã Kim Lan đã tham gia sản xuất, kinh doanh và cung cấp dịch vụ nghề gốm sứ. Số lượng hộ trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp chỉ còn khoảng 10%.

7. Giao thông

Hiện nay, xã Kim Lan có nhiều tuyến đường giao thông quan trọng như: Đường máng Kim Đức, Văn Đức - Kim Lan…