CQP là loại đất gì? Những quy định về việc sử dụng đất CQP

Luật Đất đai 2013 Việt Nam quy định rõ ràng các loại đất được sử dụng cho những mục đích riêng và được quy định những ký hiệu đặc biệt để dễ dàng phân biệt. Vậy CQP là gì? Được quy định sử dụng như thế nào? Cùng theo dõi bài viết dưới đây.

Đất CQP Là Gì?

Khái niệm: là một trong những diện tích đất quan trọng, được Nhà nước quản lý chặt chẽ. Cụ thể, đất CQP là đất được nhà nước giao cho Bộ Quốc phòng sử dụng vào mục đích an ninh, quốc phòng và được đảm bảo bằng quy định của Luật Đất đai. 

Ngoài ra, đất CQP còn được dùng với mục đích phát triển kinh tế cho quân đội:

• Doanh nghiệp quân đội tiến hành cổ phần hóa đất quốc phòng để xây dựng trụ sở hoặc lập cơ sở kinh tế

• Các doanh nghiệp tự đầu tư sản xuất và triển khai hoạt động kinh tế, sao cho phù hợp với chức năng của từng đơn vị. Các doanh nghiệp này đều phải là doanh nghiệp quân đội được Nhà nước bảo đảm và thông qua. 

• Nếu phát hiện cá nhân, tổ chức nào có các hành vi xâm phạm hoặc tự ý sở hữu đất để thực hiện mục đích cá nhân sẽ bị xử lý theo pháp luật.

Ký hiệu: CQP - đất quốc phòng.

Màu sắc trên bản đồ quy hoạch:

Mục Đích Sử Dụng Của Đất Quốc Phòng

Các đơn vị được giao đất phải tuân thủ sử dụng đúng mục đích đất được bàn giao. Đất quốc phòng được dùng làm với những mục đích khác nhau:

• Nơi quân đội đóng quân trực tiếp thực hiện nhiệm vụ quốc phòng
• Nơi quân đội đóng quân thực hiện nhiệm vụ liên quan đến quốc phòng
• Nơi xây dựng nhà công vụ quân đội
• Xây dựng trường đào tạo, huấn luyện, bệnh viện, viện an dưỡng quân đội
• Xây dựng cơ sở giáo dục, giam giữ do Bộ Quốc phòng quản lý
• Nơi hoạt động sản xuất, xây dựng kinh tế được đưa vào. Nhằm rèn cải thiện đời sống quân nhân trồng trọt, chăn nuôi…

Vai Trò Của Đất CQP Là Gì?

Ở nước ta, đất quốc phòng CQP có vai trò vô cùng quan trọng trong việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân. Nhờ đất quốc phòng mà các khu vực phòng thủ ngày càng vững chắc, góp phần nâng cao tiềm lực, sức mạnh quốc phòng gắn với phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Đất quốc phòng có vai trò luôn gắn liền với chức năng, nhiệm vụ của quân đội nhân dân Việt Nam. Dưới đây là một số vai trò nổi bật của đất quốc phòng CQP:

• Đất quốc phòng là nơi để quân đội trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ quốc phòng. Những khu vực đó phục vụ cho các công tác xây dựng doanh trại, trụ sở làm việc. Căn cứ quân sự hay các công trình phòng thủ quốc gia, các khu vực đặc biệt về quốc phòng. Đây còn là nơi để quân đội xây dựng công trình công nghiệp, khoa học và công nghệ, văn hoá, thể thao, phục vụ trực tiếp cho nhiệm vụ quốc phòng; xây dựng kho bãi của quân đội và xây dựng thao trường, bãi tập bắn, bãi huỷ vũ khí thể hiện rõ nét vai trò này. Những việc kể trên có vai trò trực tiếp đối với hoạt động quốc phòng toàn dân. Đồng thời thể hiện sự sẵn sàng chiến đấu của quân đội, có tính chất đe doạ đối với kẻ thù.
• Đất quốc phòng CQP cũng là khu vực để quân đội thực hiện những nhiệm vụ liên quan đến hoạt động quốc phòng. Xây dựng các trung tâm giáo dục, huấn luyện, bệnh viện,… Là nơi để xây dựng các khu vực cho quân đội, các trại giam, dã chiến do Bộ quốc phòng quản lý. Những điều trên tuy không trực tiếp tham gia vào hoạt động phòng thủ hay chiến đấu, nhưng nó có tác dụng bổ trợ cho các hoạt động kể trên.
• CQP nằm ở những nơi chiếm vị trí địa lý rất quan trọng. Đất quốc phòng nằm ở những nơi quan trọng, hiểm yếu để phòng thủ đất nước, hơn thế nữa đất quốc phòng CQP còn là nơi bảo vệ môi trường sống và hỗ trợ bảo vệ nhân dân ở trong những tình huống đặc biệt. Đối với những đơn vị quân đội ở các đảo xa, họ sẽ được nhân dân hỗ trợ cùng nhau ứng phó với bão, lũ,… Cũng có thể là những đơn vị đóng quân ở vị trí rừng núi đặt biệt, họ giư đất, giữ rừng tránh bị xâm phạm bởi những thế lực ngoại hay nội chống đối.
• Ngoài ra, đất quốc phòng CQP còn  được đưa vào hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế đã góp phần rèn luyện thể lực bộ đội. Bên cạnh đó, từ các công việc trồng trọt, chăn nuôi,… đã đóng góp một phần ngân sách quốc phòng đảm bảo hoạt động cho quân đội.

Đất Quốc Phòng Có Được Xây Dựng Nhà Ở Không?

Căn cứ Điều 61 Luật đất đai 2013 :

Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh trong các trường hợp sau đây:

1. Làm nơi đóng quân, trụ sở làm việc;

2. Xây dựng căn cứ quân sự;

3. Xây dựng công trình phòng thủ quốc gia, trận địa. Và công trình đặc biệt về quốc phòng, an ninh;

4. Xây dựng ga, cảng quân sự;

5. Xây dựng công trình công nghiệp, khoa học và công nghệ, văn hóa, thể thao phục vụ trực tiếp cho quốc phòng, an ninh;

6. Xây dựng kho tàng của lực lượng vũ trang nhân dân;

7. Làm trường bắn, thao trường, bãi thử vũ khí, bãi hủy vũ khí;

8. Xây dựng cơ sở đào tạo, trung tâm huấn luyện, bệnh viện, nhà an dưỡng của lực lượng vũ trang nhân dân;

9. Xây dựng nhà công vụ của lực lượng vũ trang nhân dân;

10. Xây dựng cơ sở giam giữ, cơ sở giáo dục do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý.

Theo đó, một trong những mục đích sử dụng đất quốc phòng là xây dựng nhà ở công vụ của lực lượng vũ trang nhân dân, trong đó có lực lượng về quốc phòng. Đất quốc phòng cũng được xây dựng nhà ở nhưng nhà ở được xây dựng là nhà ở công vụ. Nhà ở này được cơ quan, đơn vị quốc phòng cấp cho cán bộ công nhân viên…của mình theo quy định pháp luật. Vậy nên, nếu mục đích sử dụng là đất quốc phòng thì có thể được xây nhà là nhà ở công vụ mà không phải là xây dựng nhà ở cho hộ gia đình, cá nhân thông thường.

Những Quy Định Sử Dụng Đất CQP 

Chúng ta vẫn thường hay thấy đất dùng cho cảnh quan là khu vực hay bị chiếm dụng trái phép. Hầu như diễn ra trên mọi vùng miền của đất nước. Chính vì lẽ đó, những khu vực đất này luôn được nhà nước kiểm soát gắt gao và chặt chẽ. Và đất cảnh quan là nhóm đất được ưu tiên quản lý sát sao đến từng centimet.

Theo luật đất đai của nước Việt Nam năm 2013 và thông tư số 35 của Bộ Quốc Phòng, đất CQP – đất của nhà nước, duy nhất chỉ sử dụng phục vụ cho quân đội và kinh tế của quân đội. Những trường hợp cố tình xâm chiếm sẽ bị xử phạt nặng theo quy định của pháp luật Việt Nam.

• Khi sử dụng đất CQP để khai thác kinh tế, doanh nghiệp quân đội phải cam kết không xao nhãng nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc, nhiệm vụ an ninh đất nước.
• Quá trình khai thác không được làm ảnh hưởng đến diện tích, chất lượng, kế hoạch sử dụng đất ban đầu của tổ chức.
• Đối với tổ chức giao và tổ chức nhận đất: Đều phải thực hiện theo quy định giao và nhận đất. Hai bên đều phải tuân thủ quyết định, quy định về mục đích sử dụng đất đã được quy định từ trước. Đặc biệt cần cam kết làm đúng theo quy định pháp lý của nhà nước đề ra.
• Đối với khu vực đất chưa qua sử dụng, sử dụng không đúng mục đích: Ban quản lý đất CQP  sẽ thông báo đến đơn vị đang được phép sử dụng đất CQP bằng văn bản. Sau 1 năm, nếu không được giải quyết bởi đơn vị đang được sử dụng đất thì nhà nước sẽ thu hồi diện tích đất CQP đó. Mặt khác đơn vị sẽ không được bồi thường.

Đất Quốc Phòng Có Được Sử Dụng Vào Mục Đích Kinh Tế Không?

Với một số mục đích chính đáng như tăng cường công tác quản lý, sử dụng và khai thác tối đa hiệu quả của đất quốc phòng CQP hay tạo nguồn thu từ việc khai thác đất cho Bộ Quốc phòng để cân đối, bổ sung ngân sách quốc phòng,… thì có thể sử dụng đất quốc phòng cho mục đích kinh tế.

Để sử dụng đất quốc phòng CQP cho mục đích kinh tế, cần phải thỏa mãn các yêu cầu sau: Việc sử dụng đất CQP cho mục đích kinh tế phải được thống nhất bởi các bên có liên quan, đặc biệt là Bộ quốc phòng; Đảm bảo thống nhất các báo cáo quản lý, chế độ thống kê, sử dụng đất cho mục đích kinh tế; Việc chuyển mục đích sử dụng đất phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Quốc phòng và địa phương, theo đúng quy định của pháp luật.

Chủ Thể Sử Dụng Đất Quốc Phòng Là Ai?

Các đơn vị trực thuộc Bộ quốc phòng là đơn vị trực tiếp sử dụng đất đối với đất cho các đơn vị đóng quân.

Các đơn vị trực tiếp sử dụng đất là đơn vị trực tiếp sử dụng đất để xây dựng ga, cảng quân sự; đất làm các công trình nghiên cứu thực nghiệm công nghiệp, khoa học và công nghệ phục vụ trực tiếp cho nhiệm vụ quốc phòng.

Ban chỉ huy quân sự các cấp, đồn biên phòng là đơn vị sử dụng đất đối với đất xây dựng trụ sở.

Lấn Chiếm Đất Được Sử Dụng Với Mục Đích Quốc Phòng Có Bị Coi Là Vi Phạm Pháp Luật Hình Sự Không?

Hành vi lấn chiếm đất đai bao gồm 2 hành vi lấn đất và chiếm hữu đất. Lấn chiếm đất (trong đó bao gồm cả trường hợp lấn chiếm đất sử dụng với mục đích quốc phòng an ninh) là hành vi trái pháp luật. Vậy nên, đây là hành vi vi phạm pháp luật. Hành vi lấn chiếm này có thể bị xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đất Quốc Phòng Có Được Chuyển Nhượng Không?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 148 Luật Đất đai 2013 quy định việc sử dụng đất quốc phòng an ninh phải đúng với mục đích được quy định tại Điều 61 Luật Đất đai 2013, đất quốc phòng phải được sử dụng đúng mục đích đã được phê duyệt, đồng thời, không được phép chuyển nhượng/mua bán.